Direct naar content

Hebt u plannen om binnenkort uw bedrijf over te dragen? Een belangrijke vraag is dan: ‘Wie wordt uw bedrijfsopvolger?’ Misschien wel iemand uit uw familie. Sommige ondernemers gaan ervan uit dat hun zoon het bedrijf gaat voortzetten, terwijl later blijkt dat niet hun zoon maar hun dochter hiervoor belangstelling heeft. Waarom denken zij niet meteen ook aan hun dochter als bedrijfsopvolger?

Taboes rond bedrijfsopvolging

Als het goed is, gaan ondernemers over de voorgenomen bedrijfsopvolging tijdig het gesprek aan, zowel met hun familieleden als met hun sparringpartners en adviseurs. Dan blijkt vaak al snel wie in ieder geval afvalt als bedrijfsopvolger. Dat kan ervoor zorgen dat het proces van de bedrijfsopvolging zo soepel mogelijk begint.

Uit onderzoek blijkt dat er taboes bestaan rond de bedrijfsopvolging. Vaak blijken ouders hun dochter(s) niet als geschikte kandidaat-bedrijfsopvolger te zien. Hoewel dat vaak niet bewust gebeurt, maakt dat het niet minder zorgwekkend. Men ziet ondernemerschap nog vaak als een mannelijke rol. Uit het onderzoek blijkt ook dat ouders hun dochters vaak willen beschermen tegen de onzekerheden van het ondernemersbestaan. En voor dochters blijkt het met hun ouders praten over een bedrijfsovername niet vanzelfsprekend. Communicatie daarover kan juist helpen. Het is niet goed voor de BV-Nederland als we daardoor niet alle mogelijkheden (lees: ondernemerskwaliteiten) benutten.

‘Meer vrouwen nodig in de top’

Toch is er ook goed nieuws. Vrouwen nemen tegenwoordig vaker het familiebedrijf over. Dat sluit aan bij het streven naar gendergelijkheid. Eerder noemde minister Van Engelshoven (D66) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (met emancipatie in haar takenpakket) het ‘gênant’ dat nog steeds te weinig topfuncties in Nederland worden bekleed door vrouwen. Uit een ander recent onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van alle Nederlanders vindt dat er meer vrouwen nodig zijn in de top van het bedrijfsleven en de politiek om man-vrouwgelijkheid te bereiken. Een meerderheid van zes op tien vrouwen is hiervan overtuigd, tegenover circa vier op de tien mannen. Het is in ieder geval een begin. In de emancipatiemonitor 2020 leest u er ook meer over.

‘Meer winst bij een vrouwelijke leider’

Vooral vrouwelijke leiders blijken onder andere goed in langetermijndenken, waardoor groei topprioriteit blijft. Andere voordelen zijn dat vooral vrouwen sturen op samenhang, betrokkenheid en inzet.

Uit een onderzoek uit 2014 onder duizenden familiebedrijven blijkt dat deze bedrijven meer winst maken onder een vrouwelijke leider. Hoe meer vrouwen in het bestuur, hoe beter. Waardoor dat komt? Vrouwelijke leiders zorgen onder meer voor een betere samenwerking en wisselen gemakkelijker informatie uit. Voor de volledigheid wijs ik u erop dat bovengenoemd onderzoek onder familiebedrijven een Italiaans onderzoek is. Maakt dat wat uit? Enkele jaren geleden besprak ik deze uitkomst met een Nederlandse (mannelijke) topondernemer in de supermarktbranche. Hij ging ervan uit dat deze uitkomst ook voor Nederlandse bedrijven kan gelden. Waarom ook niet?

Ook uit een ander wereldwijd onderzoek blijkt dat de winst kan toenemen met 12% tot 30%, waar gendergelijkheid goed is geregeld. Meer vrouwen dus. Natuurlijk is dit geen recept voor iedere bedrijfsopvolging. Ieder bedrijf is anders. Dat geldt ook voor de ondernemers zelf, hun mogelijkheden en omstandigheden.

Overigens is volgens een onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) het effect van een hoger aandeel vrouwen aan de top op de bedrijfsresultaten in theorie niet eenduidig. Vrouwen zouden andere gezichtspunten brengen, maar er kunnen ook meer conflicten optreden over de te varen koers. Diversiteit is mogelijk het codewoord voor een goede balans.

Nieuwe wetgeving

Begin november 2020 diende minister van Engelshoven samen met minister Dekker (VVD) voor Rechtsbescherming een wetsvoorstel in bij de Tweede Kamer omdat het tijd is voor versnelling. Dat wetsvoorstel heeft de Tweede Kamer medio februari 2021 aangenomen. Vervolgens moet de Eerste Kamer dit wetsvoorstel behandelen. De uiteindelijke wet moet een betere man-vrouwverhouding in de top van het bedrijfsleven regelen. Het gaat om het invoeren van een ingroeiquotum (voor beursvennootschappen) en streefcijfers (voor grote BV’s en NV’s) om de verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen in de top en subtop van de onderneming evenwichtiger te maken.

Fiscale regels

Het goed voorbereiden van de bedrijfsopvolging voorkomt zo veel mogelijk dat u iets over het hoofd ziet. Op tijd beginnen – en niet alleen met het vinden van een goede bedrijfsopvolger – helpt natuurlijk. Vooral als u ergens tijdens dat proces wat meer haast zou willen maken met de bedrijfsopvolging. Bijvoorbeeld vanwege de fiscaliteit.

Er zijn nu namelijk gunstige fiscale regels bij onder andere schenking van het bedrijf. Daar kunnen de betrokkenen onder bepaalde voorwaarden een beroep op doen. In maart 2021 worden Tweede Kamerverkiezingen gehouden. Later dit jaar verwachten we een nieuw kabinet en dan kunnen de huidige fiscale regels altijd veranderen. In mijn blog ‘Familiebedrijven anticiperen op mogelijke versobering faciliteiten bij bedrijfsoverdracht’ en mijn blog ‘Recept voor een soepele bedrijfsoverdracht’ leest u daar ook meer over.

Topvrouwen

De vroegere Britse staatsman sir Winston Churchill zou onze koningin Wilhelmina tijdens de Tweede Wereldoorlog ‘de enige man in het Nederlandse kabinet’ hebben genoemd. Bedoeld als compliment voor ons toenmalige staatshoofd. Natuurlijk zijn er heel veel topvrouwen die ‘hun mannetje kunnen staan’ en iets ‘mannetje voor mannetje’ doen. Ze zijn invloedrijk én werken aan een betere wereld.

Bijvoorbeeld in het bedrijfsleven, in de zorg voor anderen (waaronder onze moeders), maar ook in de (inter)nationale politiek. Steeds vaker zien we topvrouwen aan het roer. De huidige Duitse bondskanselier Angela Merkel vertrekt weliswaar in 2021, na 16 jaar. Maar voor het eerst in de Amerikaanse geschiedenis dient een topvrouw haar land als gekozen vrouwelijke vicepresident, Kamala Harris. En daar wordt de wereld weer een beetje mooier van.

Heeft u een vraag over dit artikel?

De specialisten van ABN AMRO MeesPierson komen graag met u in contact.