Praten over familievermogen – Duidelijkheid geeft rust

Het gesprek tussen de ouders en hun twee volwassen kinderen zou gaan over de verkoop van het vakantiehuis op Texel. Ze wilden hen in de toekomst niet opzadelen met het onderhoud en de kosten. Maar het nam een onverwachte wending. Tot verrassing van de ouders stonden de kinderen er heel anders in: zij wilden het huis graag behouden. Het gesprek over de verkoop werd een gesprek over de mogelijkheden om de woning verder te verduurzamen. En over de geleidelijke overdracht naar de kinderen. Een toenemend aantal ouders denkt goed na over de wijze van overdragen aan de volgende generatie(s) en betrekt de kinderen daar ook bij.

Oog voor eigen situatie

Vaak is een vraag over schenken of overdragen van vermogen de aanleiding om samen met klanten goed naar het familievermogen te kijken. Het is belangrijk dat ouders hun eigen situatie niet uit het oog verliezen. Een zeventigjarige heeft in deze tijd nog gemiddeld twintig jaar om van het vermogen te genieten. Eerste vraag is daarom altijd hoe u zelf het vermogen de komende periode wilt inzetten. Meer reizen? Maatschappelijke organisaties financieel helpen? Of investeren in kansrijke startups? Vermogensplanning laat zien welke doelen u kunt realiseren en op welke termijn. Ook brengen we in kaart hoe de vermogenssituatie verandert als een van de partners zorg nodig heeft of overlijdt. Is het onderhoud van de woning dan nog haalbaar en zijn er voldoende zorg en voorzieningen in de buurt? Meestal gaan mensen meer uitbesteden. Door het vermogen kan dat ook. Het geeft rust om te weten of de financiële situatie solide is en blijft.

Grillen van de markt

Een brede blik op het familievermogen is ook een goed moment om te kijken of beleggingen nog aansluiten bij de wensen. Soms biedt het rust om een deel van het belegde vermogen defensiever te beleggen. Zijn er liquiditeiten nodig om fiscale claims in de toekomst te betalen? Of voor de inkoop van zorg? Is een van de partners een actieve belegger, dan is het de vraag hoe de portefeuille wordt beheerd als hij of zij dit niet meer kan. Een execution only-portefeuille blijft na het overlijden van de partner doorlopen en is daarmee overgeleverd aan de grillen van de markt. Goed om dit scenario te bespreken. Leg de wensen rond beleggingen bijvoorbeeld vast in een (levens)testament, zodat een partner, kind of andere naaste weet wat uw wensen zijn.

Direct schenken

Vaste waarde in de vermogensplanning is de positie van de langstlevende. De meeste vermogenden willen dat de achterblijvende partner een onafhankelijke positie ten opzichte van de kinderen krijgt en zelfstandig over de bezittingen kan beschikken. De kinderen zijn ook erfgenaam en krijgen dan een niet-opeisbare vordering. Bij grotere vermogens rijst de vraag of de langstlevende wel al het vermogen onder zich moet krijgen. Is het passend dat er al direct wat wordt uitgekeerd aan kinderen of kleinkinderen? En gaat het goed als de kinderen samen het vermogen krijgen? Of is het beter om bepaalde bezittingen, zoals een (vakantie)huis of een beleggingsportefeuille, na te laten aan een van hen?

In de familie houden

Bedenk bij het vastleggen van uw wensen of het de bedoeling is om het geld in de familie te houden. Met een uitsluitingsclausule regelt u dat een erfenis of schenking niet tot de huwelijksgemeenschap van een kind behoort. Dit is van belang als kinderen zijn getrouwd of gaan trouwen in een algehele gemeenschap van goederen. De clausule voorkomt dat het vermogen door een huwelijk gemeenschappelijk bezit wordt van het kind en de partner. Eindigt het huwelijk in een scheiding, dan hoeft uw kind het vermogen niet te delen. Let op: de uitsluitingsclausule regelt niet dat het vermogen in de familie blijft na het overlijden van een kind. Het kind bepaalt zelf de bestemming van dat vermogen na overlijden.

Keukentafelgesprek

Veel vermogende ouders vragen zich af hoe ze de volgende generatie het beste kunnen voorbereiden op het bezit van het familievermogen. De volwassen kinderen vragen zich op hun beurt af of ze over voldoende kennis beschikken om het vermogen goed te beheren. Een keukentafelgesprek over dit onderwerp is een eerste stap en bereidt de volgende generatie voor op de financiële verantwoordelijkheid. ABN AMRO MeesPierson ondersteunt de (volwassen) kinderen van privatebankingklanten daarbij (zie kader). Ouders kunnen hun eigen ideeën toelichten en inzicht krijgen in die van de kinderen. De ervaring leert dat dit het begrip voor de keuzes van de ouders vergroot én de familiebanden kan versterken.