De belastingvoordelen van een NSW-landgoed

Wat zijn landgoederen?

Een perceel van minimaal 5 hectare met meer dan 30% bos of natuur kan kwalificeren. Uw eigen woning mag hierop staan. Ook landgoederen in ontwikkeling of kleiner dan 5 hectare kunnen onder voorwaarden kwalificeren. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland biedt uitgebreide informatie op haar website.

Welke belastingvoordelen zijn er?

Landgoederen die onder de Natuurschoonwet vallen, komen in aanmerking voor diverse belastingvoordelen. Deze voordelen betreffen de inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, overdrachtsbelasting, schenk- en erfbelasting en onroerendezaakbelasting. Hieronder volgt een beknopt overzicht van deze fiscale faciliteiten.

Inkomstenbelasting

De grond van een landgoed is vrijgesteld voor box 3, maar niet als deze in vruchtgebruik of erfpacht is. Gebouwen op een landgoed zijn ook niet vrijgesteld. Een eigen woning op een landgoed en de bijbehorende schuld vallen onder box 1 van de inkomstenbelasting, met een voordelige waardering. De bestemmingswaarde, die 80% van de economische waarde is, wordt gebruikt in plaats van de WOZ-waarde, omdat u het landgoed 25 jaar moet behouden.

Overdrachtsbelasting

Bij de aankoop van een landgoed betaalt u geen overdrachtsbelasting, mits u om vrijstelling vraagt en het landgoed 25 jaar in stand houdt.

Schenk- en erfbelasting

De voordelen voor deze belastingen omvatten een gunstige waardering. Het is relevant of het landgoed open is gesteld voor het publiek. Als het landgoed niet is opengesteld, dan wordt de schenk- en erfbelasting berekend over de helft van de bestemmingswaarde. Wanneer het landgoed wel is opengesteld, wordt de bestemmingswaarde op nul gezet, waardoor er geen schenk- en erfbelasting verschuldigd is. Deze voordelen moeten worden aangevraagd en u moet aan bepaalde voorwaarden voldoen.

De belangrijkste voorwaarden zijn de instandhoudingseis en de bezitseis. Het landgoed moet minstens 25 jaar een NSW-landgoed blijven en in uw bezit blijven. Anders moet u alsnog belasting betalen, plus rente. Bij de bezitseis wordt de belasting elk jaar dat u het landgoed bezit met 1/25e verlaagd. Heeft u het landgoed geërfd? Dan mag u het landgoed wel schenken of aan andere erfgenamen overdragen.

De bezitseis is op 28 december 2000 in werking getreden. Hij is dus niet van toepassing op een overlijden dat vóór 28 december 2000 heeft plaatsgevonden.

Erft u het landgoed of krijgt u het geschonken? Als het nog geen NSW-landgoed is, kan dat alsnog gebeuren. Erft u het landgoed en stelt u het open voor het publiek, dan krijgt u een ruimere vrijstelling.

Er is een regeling om misbruik te voorkomen. De vrijstelling in de schenk- en erfelasting geldt niet voor de verkrijger die het landgoed korter dan 5 jaar voor de schenking/vererving heeft overgedragen aan de schenker of erflater.

Onroerendezaakbelasting

De gemeente heft deze belasting en de voorwaarden variëren per locatie. Grond is vrijgesteld van onroerendezaakbelasting. De woningwaarde op een landgoed wordt bepaald door een aangepaste WOZ-waarde.

Een bv als eigenaar van het landgoed

Een landgoed kan via een bv worden aangehouden, met belastingvoordelen voor het landgoed. Een bv betaalt vennootschapsbelasting in plaats van inkomstenbelasting en kan vrijstellingen krijgen als het landgoed het voornaamste bezit is en de bv geen andere onderneming heeft.

Bij de schenk- en erfbelasting worden aandeelhouders van de bv gezien als directe eigenaren van het landgoed, waardoor ze vrijstellingen kunnen claimen. Erfgenamen erven aandelen in de bv, niet het landgoed zelf, zodat het volledig eigendom van de bv blijft. Zo kan versnippering van eigendom van het landgoed worden voorkomen.

Het is inmiddels bevestigd door de Belastingdienst dat een landgoed-bv gecertificeerd kan worden.

Een goed doel voor uw landgoed?

Een stichting die als doel heeft uw landgoed te ondersteunen, kan mogelijk een ANBI (algemeen nut beogende instelling) zijn. Schenkingen aan zo'n stichting zijn dan aftrekbaar voor de inkomstenbelasting, wat belastingvoordeel kan opleveren. De stichting moet echter voldoen aan de voorwaarden voor de ANBI-status. Het landgoed moet voor meer dan 90% het algemeen belang dienen. Deze eis kan in de praktijk een obstakel vormen als het de bedoeling is dat het landgoed binnen de familie blijft.

Uw testament en een NSW-landgoed

Bij de combinatie van fiscale voordelen met een langstlevendetestament kunnen zich gemakkelijk problemen voordoen. Stel u de situatie voor van een echtpaar met kinderen, waarbij men wenst dat het vermogen na het eerste overlijden bij de langstlevende echtgenoot blijft.

Bij de wettelijke verdeling wordt de vrijstelling voor NSW-landgoederen voor de erfbelasting vaak niet volledig benut. De langstlevende krijgt het landgoed en de kinderen krijgen een vordering op de langstlevende, waardoor zij geen recht hebben op de vrijstelling.

Een vruchtgebruiktestament brengt enkele complicaties met zich mee. Een belangrijk punt betreft de inkomstenbelasting. De langstlevende moet het gehele vermogen opgeven als bezitting. Grond van een landgoed is vrijgesteld in box 3, maar deze vrijstelling geldt alleen voor de eigenaar van de grond. De langstlevende is geen eigenaar, maar vruchtgebruiker. De kinderen, die eigenaar zijn, hoeven niets op te geven. Hierdoor sluit de wet niet goed aan bij een vruchtgebruik, wat resulteert in het jaarlijks betalen van inkomstenbelasting in box 3.

De mogelijkheid om de genoemde complicaties te vermijden, is afhankelijk van de specifieke situatie. In sommige gevallen kan het landgoed aan de langstlevende worden nagelaten via een legaat. In andere gevallen kan het landgoed bij de langstlevende terechtkomen door middel van een verdeling van de nalatenschap.

Belastingconstructies met de NSW?

De afgelopen 10 jaar is het aantal NSW-landgoederen toegenomen, deels door splitsing na vererving en deels door de aanleg van nieuwe landgoederen. Er zijn geen aanwijzingen dat belastingconstructies hiervoor verantwoordelijk zijn. Volgens het kabinet bieden de huidige voorwaarden voldoende waarborg tegen misbruik. Een volgende evaluatie is gepland voor 2033.

Conclusie

Dit is een samenvatting van de fiscale aspecten en complicaties die kunnen ontstaan. Sommige punten kunnen cryptisch zijn.

Heeft u een NSW-landgoed of wilt u er een kopen? Raadpleeg dan een adviseur gespecialiseerd in NSW. Fiscale voordelen kunnen groot zijn, maar bij slechte planning gaan ze verloren.