Prinsjesdag bracht een aantal maatregelen op het vlak van de giftenregeling. Zo komt er een maximumaftrek voor periodieke giften. Er is ook een standpunt ingenomen over schenkingen aan een door uzelf opgerichte ANBI. Verder is er een ontwikkeling in de rechtspraak. Ik zet deze zaken hier voor u op een rij.
Voor een overzicht van de huidige giftenregeling en verschillende definities (zoals ‘ANBI’) verwijs ik naar mijn artikel “Schenken aan goede doelen in 2022”.
De Belastingdienst ziet een toename van het aantal zeer grote giften. Vaak gaat het dan om giften aan een instelling waarin de schenker een bestuurdersrol heeft. Zo heeft de schenker invloed op de besteding van het geld. In sommige gevallen is de gift zodanig groot dat de schenker geen belastbaar inkomen meer heeft en dus geen inkomstenbelasting hoeft te betalen.
Hoe moeten we dit zien? Zijn dit schenkers die zich hebben laten inspireren door onder meer Warren Buffet en de ‘giving pledge’? Weldoeners die hun vermogen niet consumptief besteden, maar aan het algemeen nut? Of is dit onwenselijk en fiscaal gemotiveerd gedrag?
Het Kabinet zit op het laatste spoor. Het voorstel is om periodieke giften af te toppen op € 250.000 per jaar. Voor fiscaal partners geldt dit maximum bedrag samen. Het Kabinet ziet giften boven dit bedrag als extreem hoog en vindt het maatschappelijk ongewenst dat zo de belastingopbrengsten worden verminderd. Dit raakt ongeveer 140 mensen/partners.
Het Kabinet wil deze beperking direct laten ingaan, om anticipatiegedrag te voorkomen. Er wordt wel een overgangsperiode van vier kalenderjaren voorgesteld, voor periodieke giften die zijn aangegaan vóór 4 oktober 2022, 16.00 uur. Een periodieke gift heeft meestal een looptijd van 5 jaar en dergelijk lopende trajecten worden zo gerespecteerd.
Net als grote giften is het zelf oprichten van een ANBI als belastingconstructie gekwalificeerd, met als suggestie om giften aan een dergelijke ‘gelieerde instelling’ niet aftrekbaar te laten zijn. Het Kabinet gaat echter niet zover. Sterker, zij merkt op dat met het oprichten en schenken aan een gelieerde ANBI op zichzelf niets mis is. Dat zal een geruststelling zijn voor filantropen.
Wel zal er aandacht blijven voor misbruiksituaties. Als voorbeeld wordt genoemd de situatie waarin iemand schilderijen aan de ANBI schenkt, terwijl die thuis aan de muur blijven hangen. Dergelijke situaties kunnen aanleiding geven voor wijzigingen in de wet- en regelgeving in de toekomst.
Sinds 1 januari 2012 worden giften aan culturele instellingen gestimuleerd met een multiplier. Een gift aan een culturele ANBI wordt voor de giftenaftrek verhoogd met 25%, tot maximaal € 1.250. De Belastingdienst is ervan uitgegaan dat dit maximum voor fiscale partners samen geldt en niet voor iedere partner apart. Onlangs heeft men hier nog eens goed naar gekeken en op basis van de wettekst zou de extra aftrek voor iedere partner moeten gelden. Vanaf 2017 is in ongeveer 1.500 gevallen de extra aftrek ten onrechte geweigerd. Dat zal de Belastingdienst nu moeten gaan herstellen, wat een handmatig proces wordt.
Het is niet mogelijk om de programmatuur van de Belastingdienst snel in overeenstemming te brengen met de wet. Daarom is het voornemen om de wet aan te passen in de zin dat de extra aftrek van maximaal € 1.250 voor beide partners samen gaat gelden. Een praktische ‘workaround’ dus.
Er speelt al enige jaren een discussie bij de periodieke gift die afhankelijk is van 2 levens. Stel dat u een echtpaar bent en samen een gift doet. Komt u beide terug als schenker in de schenkingsakte? Dat zou logisch zijn, maar zorgt er voor dat de gift mogelijk niet aftrekbaar is. Dit omdat u tijdens de looptijd samen een overlijdenskans heeft die kleiner is dan 1%. En dan zou geen sprake meer zijn van een periodieke uitkering in de zin van de wet. Het voornemen is om dit vereiste per 1 januari 2024 uit de wet te halen, omdat het een onzinnige voorwaarde is.
Inmiddels heeft de Hoge Raad, onze hoogte rechter, uitspraak gedaan over een praktijkgeval. De conclusie is dat het vereiste van de 1%-overlijdenskans nu al niet gesteld moet worden. Kortom, een periodieke gift die afhankelijk is van 2 levens moet nu ook al in aftrek komen. Hiermee lijkt de noodzaak van de voorgenomen wetswijziging te zijn achterhaald.
Wat staat er nog op de planning voor de giftenregeling? De maximumaftrek voor periodieke giften en de aanpassing van culturele giften zijn onderdeel van het Belastingplan 2023. Dit plan wordt momenteel behandeld in het Parlement.
Verder staat voor 2023 een evaluatie van de giftenregeling gepland. En er is een nieuw besluit in de maak voor de ANBI-regeling, ofwel de regels die voor goede doelen gelden.
De giftenregeling en regels voor goede doelen blijven dus in beweging.
