De afwikkeling van een nalatenschap, hoe werkt dat?

Afwikkeling zonder executeur

Als er geen sprake is van een testament of er is geen executeur benoemd dan zijn de erfgenamen samen verantwoordelijk voor het afwikkelen van de nalatenschap. Als ze daar niet allemaal zin in of tijd voor hebben dan kunnen ze aan één van hen een zogenaamde boedelvolmacht afgeven. Die persoon wikkelt dan de nalatenschap namens de anderen af. Wie de erfgenamen zijn is zonder testament afhankelijk van het wettelijk erfrecht. In dit overzicht van de Rijksoverheid treft u aan hoe dat wettelijk erfrecht voor u uitwerkt.

Afwikkeling met executeur

Als er wel sprake is van een testament dan is er vaak ook een executeur benoemd. Als u wilt weten wat een executeur zoal doet dan kun u in ons artikel ‘Wat kan een executeur voor u betekenen?’ kijken. U leest in dit artikel onder andere over de verschillende executeurs en welke taken daarbij horen. In ons artikel ‘In deze situaties is goed om een executeur te benoemen’ leest u wanneer het sowieso handig is een executeur te benoemen. Denkt u daarbij bijvoorbeeld aan te verwachten conflicten of de aanwezigheid van een goed doel als erfgenaam.

Welke loon krijgt een executeur?

Tenzij de erflater iets anders heeft bepaald in zijn of haar testament, krijgt de executeur een loon van 1% over de waarde van het vermogen van de erflater op de overlijdensdatum. Daar mag van worden afgeweken. We zien soms dat het een vriendendienst is: geen loon, wel onkosten. Ook worden specifieke bedragen genoemd, onafhankelijk van de omvang van het vermogen. De beloning kent vele varianten.

Wanneer kiest u voor een professionele executeur?

Veel mensen kiezen voor een partner, kind of ander familielid voor de rol van executeur. Als u iemand kent met de juiste vaardigheden, iemand die van aanpakken weet en die u volledig vertrouwt, is dat ook vaak de beste keuze. Soms hebben mensen een reden om een professional aan te wijzen voor de deze rol. U kunt dan bijvoorbeeld denken aan uw notaris of soms ook uw accountant.

Moet ik eigenlijk beneficiair aanvaarden

Het is vaak de vraag van mensen of ze zonder meer een nalatenschap moeten aanvaarden of dat ze een voorbehoud moeten maken. Aan zuiver aanvaarden kunnen nogal wat vervelende gevolgen zitten. Hier leest u vanuit de Rijksoverheid meer over dit onderwerp. Als u meer wil weten over beneficiair aanvaarden in relatie tot de nalatenschap van de langstlevende kijkt u in ons artikel ‘Hoera, de langstlevende is failliet’.

Vorderingen op grond van de wettelijke verdeling

Uiteindelijk moet bij een echtpaar ook een keer de nalatenschap van de langstlevende partner worden afgewikkeld. Als er kinderen zijn, is de nalatenschap van de eerste vaak afgewikkeld met de wettelijke verdeling of en verdeling die daarop lijkt. De vorderingen die dan waarschijnlijk zijn ontstaan kunnen een grote fiscale rol spelen. U leest in ons artikel ‘Belastingaangifte, erfrechtelijke aanspraken van kinderen’ meer over dit onderwerp.

Wilt u overigens meer lezen over de aard van de wettelijke verdeling kijk dan in ons artikel ‘Een goede positie voor de langstlevende echtgenoot’.

Wie doet de aangifte erfbelasting?

De executeur of de erfgenamen kunnen zelfstandig aangifte erfbelasting doen. Dit is soms best een ingewikkelde klus. Ze kunnen altijd beslissen dat ze de aangifte door een professional laten verzorgen. Denkt u dan aan uw notaris, accountant, fiscalist of een estate planner. Klik hier voor meer informatie van de Belastingdienst over het doen van aangifte erfbelasting.

Afwikkelen nalatenschap en notariële akte?

Vaak vragen mensen zich af wat het nut en de noodzaak is van een notariële akte bij een afwikkeling. Als iemand overlijdt, hoeft u voor de verdeling niet alles te regelen in een notariële akte. Maar ook als het niet verplicht is, kan het soms verstandig zijn om dat toch te doen. Dat is zeker het geval als de belangen groter zijn. In ons artikel ‘Moet dat bij notariële akte?’ benoemden wij de voordelen van de notariële akte. Kennis van het erfrecht is daarnaast bij de afwikkeling zeer belangrijk. Veel notarissen hebben deze kennis in huis. In het tweede deel van dat artikel leest u meer over de akte van verdeling en het vaststellen van een rente bij vorderingen van kinderen.

Digitale nalatenschap

Ook digitaal moet de nalatenschap afgewikkeld worden. Deze klus wordt bemoeilijkt door het feit dat aanbieders niet zonder meer alles vrijgeven. Bij de aanbieders kunt u denken aan bij Apple, Google, Microsoft en Meta. In ‘Uw digitale nalatenschap’ leest u welke maatregelen u zelf kunt nemen om uw erfgenamen te ontlasten op dit gebied.

Emotionele aspecten

Het overlijden van een partner brengt bij de achterblijvers naast de noodzaak de nalatenschap af te wikkelen ook veel verdriet met zich mee. Over deze aspecten leest u meer in ons artikel ‘Weduwen helpen elkaar’.

Tot slot

U ziet dat er nogal wat aspecten zitten aan het afwikkelen van een nalatenschap. Wilt u meer informatie over dit onderwerp? Laat dat weten aan uw private banker. Die kan beoordelen of een van onze specialisten iets voor u kan betekenen.